9 kroków wdrożenia MES

Gdy małe i średnie przedsiębiorstwa są gotowe na kolejny krok w rozwoju, posiadanie właściwych narzędzi jest nieodzowne dla zapewnienia płynnego postępu. Efektywne zarządzanie danymi – ich pozyskiwaniem i analizą – jest podstawą organicznego wzrostu. Tutaj z pomocą przychodzi System Zarządzania Produkcją (MES), który integruje procesy, zwiększając efektywność biznesu.

Nawet małe zakłady często borykają się z problemem rozproszonych danych w skomplikowanej infrastrukturze, co utrudnia precyzyjne monitorowanie i ocenę rzeczywistych możliwości produkcyjnych. W tym kontekście MES działa jako narzędzie integracyjne, łącząc systemy i informacje w jednolity, efektywnie zarządzany strumień danych. System przechowuje wszystkie zebrane z urządzeń informacje, zapewniając łatwy dostęp i analizę w dowolnym momencie.

Gdy właściciel małej fabryki dąży do pozyskania zamówień od dużych klientów, zgodność z normami międzynarodowymi staje się kluczowa. Wdrożenie systemu śledzenia (traceability) jest niezbędne do skutecznego monitorowania zdolności produkcyjnych i zbierania danych do kontroli jakości. Większość rozwiązań MES obejmuje narzędzia śledzenia, umożliwiając przechowywanie ważnych danych. To nie tylko pomaga spełnić wymagania dotyczące zgodności dla dużych klientów, ale przynosi także dodatkowe korzyści.

Rozumiemy, że MES obejmuje skomplikowane funkcje i może wymagać restrukturyzacji procesów oraz znacznych, niełatwych w zarzadzaniu inwestycji. Dlatego przewodnik, który przygotowaliśmy krok po kroku pomoże Tobie w efektywnym wdrożeniu systemu MES.

W pierwszym kroku identyfikujemy potencjalne zakłócenia w łańcuchu produkcyjnym. Ocenie podlega dostępność sprzętu w zakładzie, częstość występowania odpadów produkcyjnych oraz poziom znajomości stanów magazynowych surowców. Odpowiedzi na te pytania stanowią punkt wyjścia do wdrożenia MES, stopniowo obejmującego wszystkie procesy. Funkcja śledzenia (traceability) jest wymogiem zgodności z międzynarodowymi audytami, rozważ rozpoczęcie od jej wdrożenia.
Aby zorganizować infrastrukturę dla oprogramowania do śledzenia, podłącz wyposażenie hali produkcyjnej do ekosystemu za pomocą czujników, urządzeń IoT lub innych metod łączności. To obejmuje około 80 proc. prac potrzebnych do wdrożenia MES. Ostatnim krokiem jest wybór niezawodnego dostawcy MES i utworzenie sieci przetwarzania danych przez serwery w chmurze lub lokalne.

Po zidentyfikowaniu obszarów wymagających poprawy w łańcuchu produkcyjnym, wybór odpowiedniego dostawcy MES staje się kolejnym kluczowym krokiem. Możesz podchodzić do tego na dwa sposoby:

• Powołaj konsultanta MES do przeprowadzenia badań rynku, rekomendacji dostawców i rozpoczęcia przetargu. Wybór optymalnego dostawcy pozwoli na budowę infrastruktury niezbędnej do integracji MES z obecnymi procesami.
• Druga opcja to współpraca z firmami oferującymi niestandardowe rozwiązania MES. Przeprowadzają one audyty zakładu, proponują spersonalizowane, autorskie rozwiązania dopasowane do specyficznych potrzeb łańcucha produkcyjnego, zapewniając elastyczność w stopniowym rozwoju infrastruktury i skalowaniu w celu zminimalizowania strat finansowych.

Następnie przeprowadź audyt infrastrukturalny w zakładzie, który ma dwa cele:
• Identyfikacja możliwości łączności.
• Ocena możliwości produkcyjnych.

Podczas analizy łączności, audyt koncentruje się na istniejącym sprzęcie, mapowaniu obszarów produkcyjnych i stanowiskach pracy. Ocenia możliwość połączenia całego wyposażenia w spójny ekosystem i potrzeby w zakresie rozwiązań firm trzecich. Pod względem zdolności produkcyjnych skupia się na trasach, unikalnych elementach i operacjach wynikających z wydajności sprzętu. Identyfikacja tych elementów umożliwia optymalizację łańcuchów produkcyjnych oraz strategiczne planowanie konserwacji i szkoleń.

Przechodzimy do etapu planowania. Zdefiniuj zakres prac, aby ułatwić komunikację między zespołem wdrażającym MES a wyznaczoną osobą kontaktową w Twojej firmie. Ten krok ustala strukturę projektu, szacowane ramy czasowe oraz przebieg prac dla każdego etapu integracji.
Dodatkowo, skoncentruj się na tworzeniu i aktualizacji Wniosku o Zmianę Procesu (Process Change Request – PCR) na tym etapie. PCR dokumentuje wszelkie zmiany w zakresie projektu, które nie były wcześniej omawiane. Dzięki temu możesz oszacować budżet i dodatkowe ramy czasowe dla wykonania tych zmian, jednocześnie przestrzegając ustalonych terminów projektu.

Gdy zakres prac zostanie zdefiniowany, konsultanci MES przystępują do integracji, która zazwyczaj składa się z dwóch części:

Integracja sprzętu: Ustalanie możliwości łączności, instalowanie sensorów lub trackerów na sprzęcie, który nie może być bezpośrednio podłączony, oraz wybór protokołów łączności, jeśli jest to konieczne. Jeżeli pewne urządzenia fabryczne są na gwarancji, na tym etapie opracowywane są rozwiązania, które pozwalają zachować integralność gwarancji przy jednoczesnym umożliwieniu zbierania danych przez MES. Mimo że jest to etap wymagający znacznych zasobów, tworzy on fundament sieci urządzeń do zbierania danych.

Integracja oprogramowania: Połączenie MES z istniejącymi systemami, takimi jak ERP i zarządzanie magazynem. Kluczowym czynnikiem jest określenie impulsów raportowania potrzebnych dla metryk, takich jak liczba wadliwych części, czas przestojów i kontrola jakości. Więcej impulsów może wymagać więcej protokołów interfejsów i typów dokumentów, co wpływa na terminy wdrożenia.
Warto przypomnieć, że MES działa jako magistrala usługowa łącząca wszystkie systemy w przedsiębiorstwie. Rozważ wszystkie poziomy integracji, aby zbudować całościową warstwę do przechowywania i monitorowania danych.

W idealnym przypadku szacunek budżetu powinien być gotowy przed wyborem dostawcy, kierując się następującymi wytycznymi:

• Weź pod uwagę wszystkie koszty, w tym pracę, tworzenie infrastruktury i wsparcie produktu, a nie tylko początkową cenę zakupu. Uwzględnij również zakup licencji na produkty stron trzecich.
• Dodaj 30 proc. – bufor do końcowych kosztów wdrożenia na nieprzewidziane okoliczności i dodatkowe zabezpieczenie przed potencjalnymi nadplanowymi wydatkami.
• Sprawdź modele subskrypcji – to idealne dla małych i średnich przedsiębiorstw.

Wdrożenie MES to złożony proces wymagający koordynacji między różnymi działami i osobami zaangażowanymi w projekt. Integratorzy MES zwykle powołują zespół zarządzający do koordynowania procesu z ich strony. Mogą np. wyznaczyć menedżera programu do nadzorowania projektu wdrożeniowego, kierownika projektu do zarządzania każdym etapem procesu oraz zespół konsultantów technicznych do wsparcia od początkowego tworzenia interfejsu po końcowe szkolenia pracowników hali produkcyjnej.

Systemy MES są zwykle dostosowywane do projektu, więc zapewnienie przyjaznego dla użytkownika interfejsu zarówno dla pracowników hali produkcyjnej, jak i zarządu zakładu, jest kluczowe. Ważne jest przeprowadzenie serii testów akceptacyjnych użytkowników:

• Testy funkcjonalności: sprawdź, czy wszystkie funkcje działają zgodnie z oczekiwaniami.
• Testy użyteczności: oceń, na ile łatwe i intuicyjne jest korzystanie z systemu przez użytkowników.
• Testy wydajności: zweryfikuj, czy system działa sprawnie i bez opóźnień.
• Testy integracyjne: upewnij się, że MES prawidłowo komunikuje się z innymi systemami.

Po testach zaangażuj użytkowników końcowych w codzienne operacje przed pełnym wdrożeniem. Pracownicy będący codziennymi użytkownikami systemu, powinni zostać przeszkoleni, aby wykorzystać cały potencjał MES. Stosowne szkolenia i wsparcie pomogą im szybko zaadaptować się do nowych procesów i technologii. Przeszkól dyrektorów zakładów, pracowników hali produkcyjnej, IT, działu zarządzania jakością, personel od zarządzania i planowania z podstawowych operacji, architektury oraz przepływów danych. Zidentyfikujesz dzięki temu problemy z instalacją i wskażesz obszary do przyszłych ulepszeń.

W tym momencie możesz określić idealną konfigurację pulpitu dla zarządzania zakładem w celu monitorowania najważniejszych metryk. Aktualizuj i przekazuj również odpowiednią dokumentację na potrzeby wsparcia po uruchomieniu systemu.

Najważniejsza część następuje po wdrożeniu MES. Kluczowe jest przeszkolenie pracowników hali, aby dokładnie zbierali i wprowadzali dane do systemu, dzięki czemu MES będzie generował efektywne raporty. Zmiany wymagają adaptacji, dlatego też używaj próbnych uruchomień, aby pomóc pracownikom przyzwyczaić się do nowych procesów. Oprócz tego, musisz wziąć pod uwagę przyszłe aktualizacje sprzętu, skalowalność produkcji, wprowadzenie nowych linii montażowych i inne czynniki.

To dlatego jednym z najbardziej efektywnych sposobów na płynne wdrożenie MES jest stopniowe skalowanie. Możesz zacząć od MVP, który pokrywa podstawowe potrzeby, a następnie stopniowo rozszerzaj go na całą halę produkcyjną i dołączaj inne zakłady w firmie. I to jest jedna z wielu rzeczy, które pozwala zrobić nasz pakiet AGW Suite. Jest on konfigurowalny i może być używany w firmach każdej wielkości i możliwości produkcyjnych. Możesz zacząć tylko od jednego stanowiska pracy i stopniowo dodawać nowe do sieci, aby zapewnić wszystkim płynny proces przejścia.

Ostatni etap w podróży wdrożeniowej MES to nie tylko techniczne ustawienia, ale przede wszystkim tworzenie nowej rzeczywistości w zakładzie produkcyjnym. To tutaj zaczyna się prawdziwa transformacja – MES staje się dynamicznym narzędziem w rękach pracowników, od hali produkcyjnej po zarząd.

• Ewolucja Procesów: MES umożliwia monitorowanie i optymalizację procesów produkcyjnych. Wykorzystaj tę okazję do przeglądu i udoskonalenia metod pracy.
• Ciągła Innowacja: MES otwiera drzwi do ciągłego ulepszania i innowacji. Wykorzystując zgromadzone dane, możesz nieustannie doskonalić procesy, zwiększać efektywność i reagować na zmieniające się potrzeby rynku.
• Kultura Współpracy: MES sprzyja kulturze współpracy i transparentności w zakładzie produkcyjnym. Każdy pracownik ma dostęp do istotnych informacji, co zwiększa zaangażowanie i poczucie odpowiedzialności za końcowy produkt.

Z systemem MES AGW masz nie tylko technologię, ale i strategię prowadzącą do wyższej efektywności, lepszej jakości i zwiększonej konkurencyjności na rynku. To inwestycja, która się opłaca – zarówno dziś, jak i w przyszłości.

Autorzy: YURI PILIPENKO, OLEKSANDR GATS

Artykuł ukazał się w nr 6(42) grudzień 2023 – styczeń 2024 czasopisma „Production Manager”.
Więcej interesujących treści w naszym najnowszym wydaniu. Dołącz do klubu naszych prenumeratorów ▶ https://www.production-manager.pl/prenumerata/